Wat is draagmoederschap?

Inleiding

Op deze pagina leggen we uit wat draagmoederschap is en gaan we in op de verschillende vormen en procedures. Je kunt ook lezen over de redenen om voor draagmoederschap te kiezen, de betrokken partijen en de wettelijke aspecten in Nederland.

video in hoofdstukken

Wil je bepaalde hoofdstukken nog een keer bekijken:   

Hoofdstukken van de informatievideo over draagmoederschap

Hoe werkt draagmoederschap?

Bij draagmoederschap draagt iemand een kind voor een ander. Bijvoorbeeld omdat diegene zelf niet zwanger kan worden of een zwangerschap niet kan uitdragen. Zij die het kind zullen gaan opvoeden noemen we de wensouder of wensouders. 

De vrouw bij wie het kind in de buik groeit en die het kind zal dragen is de draagmoeder. Na de geboorte nemen de wensouders de zorg voor het kind op zich. Soms is er ook een eiceldonor betrokken bij draagmoederschap. 

Bij draagmoederschap zijn dus de volgende mensen betrokken: 1 of 2 wensouders, de draagmoeder met een mogelijke partner en eventueel een donor met een mogelijke partner. Wensouders kunnen mannen, vrouwen of transgender personen zijn. 

Draagmoederschap is een intensief en ingewikkeld proces dat zorgvuldige voorbereiding en keuzes vereist. Voor de wensouders, de draagmoeder en een eventuele eiceldonor, maar ook voor hun omgeving. Het belang van het kind moet hierbij altijd voorop staan.

Waarom besluiten mensen om een kind middels draagmoederschap te krijgen?

Veel mensen kiezen voor draagmoederschap omdat het een mogelijkheid kan zijn om een kinderwens te vervullen als geen van de wensouders een baarmoeder heeft. Of als er een duidelijke oorzaak is waarom een baarmoeder niet goed functioneert. 

Soms heeft de wensmoeder een aandoening waardoor een zwangerschap gevaarlijk is. Als een zwangerschap medisch te gevaarlijk is kunnen de behandelaar en de gynaecoloog samen met de wensouders bespreken of draagmoederschap voor hen een mogelijkheid is.

Vormen van draagmoederschap

Er zijn verschillende vormen van draagmoederschap. Een belangrijk verschil is of de eicel van de draagmoeder afkomstig is, van de wensmoeder of van een eiceldonor.  

Eicel van de draagmoeder

Als de eicel van de draagmoeder wordt gebruikt kan de bevruchting (met sperma van de wensvader) gedaan worden via zelfinseminatie. De draagmoeder is in dit geval ook de genetische ouder. 

Na de geboorte gaat het kind naar de wensouders en nemen de wensouders de dagelijkse zorg voor het kind op zich. Dit wordt ook wel traditioneel of laagtechnologisch draagmoederschap genoemd.

Eicel van de wensmoeder

Als een eicel van de wensmoeder gebruikt wordt, wordt deze in een laboratorium bevrucht met sperma van de wensvader. Vervolgens wordt het embryo geplaatst in de baarmoeder van de draagmoeder. 

Na de geboorte gaat het kind mee met de wensouder(s) en nemen de wensouder(s) de zorg voor het kind op zich. Dit wordt ook wel IVF- of hoogtechnologisch draagmoederschap genoemd. De draagmoeder is genetisch niet verwant aan het kind.

Eicel van een eiceldonor

Bij hoogtechnologisch draagmoederschap kan er ook gebruik worden gemaakt van een eicel van een eiceldonor. 

Deze wordt dan in een laboratorium bevrucht met sperma van de wensvader en geplaatst in de baarmoeder van de draagmoeder. Ook in dit geval is de draagmoeder dus niet genetisch verwant aan het kind. 

Mag draagmoederschap in Nederland?

Draagmoederschap is toegestaan in Nederland, als je de juiste stappen doorloopt. Het traject dat je doorloopt mag niet in strijd zijn met de Nederlandse wetgeving en de Nederlandse openbare orde. 

Wat niet toegestaan is is om een openbare oproep te doen voor een draagmoeder of om jezelf aan te bieden als draagmoeder. Het is ook niet toegestaan om (commercieel) te bemiddelen tussen wensouders en draagmoeders. Ook zijn kinderkoop en kinderhandel verboden.

Er komt nieuwe wetgeving voor draagmoederschap. Meer informatie over de huidige wetgeving en de nieuwe wetgeving lees je hier:

Huidige wetgeving draagmoederschap

Nieuwe wetgeving draagmoederschap

Het vinden van een draagmoeder

Op dit moment is het in Nederland niet toegestaan om in het openbaar een oproep te doen om een draagmoeder te vinden. Ook iemand die draagmoeder wil worden mag niet in het openbaar op zoek gaan naar wensouders. Het is ook verboden om op commerciële basis te bemiddelen bij het vinden van een draagmoeder.

Veel wensouders vinden een draagmoeder in hun eigen omgeving of viavia door hun verhaal te delen en familie en vrienden te laten weten dat zij hiermee bezig zijn. Als mensen weten dat je op zoek bent, is er misschien wel iemand die draagmoederschap verder met jou wil onderzoeken. 

Als je iemand hebt gevonden die misschien dit traject wel met jou aan wil gaan, zorg dan eerst dat je elkaar heel goed leert kennen en verken alle aspecten met elkaar. 

Zoek professionele hulp in de vorm van counseling bij een gespecialiseerde counselor en juridisch advies bij een familierechtadvocaat met ervaring in draagmoederschapsprocedures.

Sommige wensouders kiezen ervoor om een draagmoeder in het buitenland te zoeken waar bemiddeling wel is toegestaan.

Wat komt erbij kijken?

Het traject om dankzij de hulp van een draagmoeder een kinderwens te vervullen is een intensief proces dat zorgvuldig doorlopen moet worden.  

Het is belangrijk dat voorafgaand aan een traject stilgestaan wordt bij de implicaties van draagmoederschap op het kind, wensouder(s) en draagouders, de eventuele eiceldonor en op hun omgeving. Bijvoorbeeld voor de kinderen van de draagmoeder en eiceldonor.

Voorafgaand aan een mogelijke zwangerschap zijn er belangrijke zaken die overwogen, afgestemd en getoetst moeten worden, bijvoorbeeld:

Ethisch

Psychosociaal 

Medisch 

Juridisch

Kosten

Praktisch
 

Iedere fase in het traject, van de kennismaking tot de bevalling, kraamtijd en daarna heeft zijn eigen bijzonderheden. Het is belangrijk om hier voorafgaand aan een zwangerschap al over in gesprek te gaan.

Als een kind geboren wordt met hulp van een draagmoeder is het traject niet afgerond. Draagmoederschap is onderdeel van de ontstaansgeschiedenis van je kind en daarmee onderdeel van je gezin. 

De draagmoeder (en een eventuele eiceldonor) hebben een rol in jullie gezin en familiesysteem. Het belang van een gezonde identiteitsontwikkeling van het toekomstig kind staat hierin centraal.